Bijdrage Jan Dekkema aan het debat over Holwerd aan Zee
Bijdrage Jan Dekkema aan het debat over Holwerd aan Zee
Op donderdagavond 13 april debatteerde de gemeenteraad over het vervolg van het project Holwerd aan Zee. Lees hier de volledige bijdrage van ons fractielid Jan Dekkema.
"Dank u wel voorzitter
Holwerd aan Zee, wat moeten we er nu mee? Voorzitter, initiatieven vanuit de samenleving moet je omarmen en koesteren, vindt mijn fractie. De vraag is echter, hoelang moet je dat doen? Hoelang is een project nog te toetsen aan SMART doelstellingen, is het nog specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en kent het een tijdspad met een begin en een einde. Voor ik die vragen beantwoord en inhoudelijk in ga op het raadsvoorstel het volgende. Eén zaak loopt tot dusver in het project Holwerd aan Zee heel goed, en dat is de marketing rond dit project. TV programma’s, bekendheid tot en met Brussel. Het wordt zelfs in den lande overgenomen in projecten als Veluwe aan Zee en er rijdt zelfs een Arriva trein rond met de naam Holwerd aan Zee.
Maar klopt die naam van die trein wel, moet dat niet Holwerd aan het slib zijn? Moet Arriva die naam inmiddels niet herzien? Je kunt namelijk niet ontkennen dat Holwerd maar voor de helft van de dag bij vloed aan water ligt, de andere helft van de dag bij eb aan het slib. Slib dat een groot probleem was, een groot probleem is en nog een groter probleem gaat worden.
Als je het slib-onderzoek leest kun je het volgende concluderen:
- De stroomsnelheid water in geulen neemt af
- Slibafzetting neemt toe
- Kwelders stijgen bij Holwerd (12 cm inmiddels)
- In de vaargeul Holwerd - Nes moet al permanent worden gebaggerd
- De historie leert dat het gebied tussen Holwerd en Ameland altijd al het ondiepste deel van de Waddenzee was, is en nog ondieper gaat worden.
Is er bijvoorbeeld onderzocht of er op termijn van 10, 30, 50, 100 jaar nog wel water in Holwerd komt? De bodem van de Waddenzee stijgt sneller dan de zeespiegel, stelde Rijkswaterstaat al eens op basis van hun onderzoek in de discussie over de vaargeul naar Ameland. Wat is het effect op de hoeveelheid water in Holwerd als Rijkswaterstaat de vaargeul gaat verlaten, niet meer gaat baggeren en de vaarroute gaat verleggen naar een andere locatie? Hoe snel slibt dan de huidige geul dicht en wat voor effect heeft dat op de hoeveelheid water dat Holwerd dan nog bereikt? Volgens onze fractie reële vragen die je in nog geen enkel onderzoek beantwoordt tegenkomt, terwijl we wel in de MKBA (maatschappelijke kosten baten analyse) voorspellingen opnemen over kosten en baten over 50 tot 100 jaar en nu al kunnen voorspellen hoeveel toeristen Holwerd zullen bezoeken en er ook overnachten.
Ook de conclusie in de herziening van het MKBA is voorzichtig. Eigenlijk kun je er 2 kanten mee op: Het project levert wel een positieve bijdrage op, maar bij een klein beetje bijstelling van rekenfactoren, omdat bijvoorbeeld het aantal overnachtingen afneemt of het slib minder opbrengt, levert het ineens een negatief effect op. In de conclusie van het MKBA over de bijgestelde plannen lees je: “Het maatschappelijk rendement van beide varianten is zowel gevoelig voor recreatie volumes als voor bagger - en klei verkoopvolumes en prijzen. Wanneer de geprognosticeerde groei van overnachtingen uitblijft, doordat de initiële verblijfsrecreatie- mpuls van 700 bedden onvoldoende nieuw dagrecreatie aanbod uitlokt, worden de kosten-
baten saldi van beide varianten negatief”. Ook kun je vragen plaatsen bij de gebruikte kengetallen in de MKBA - Wat is het effect op die gebruikte rekenfactoren als Holwerd geen veerhaven naar Ameland meer heeft, komen we dan in een negatieve MKBA terecht?
Nog even over dat klei: zijn daar nu afnemers voor gevonden? Voldoet dat klei aan de voorwaarden die afnemers daaraan stellen? Wat is het effect van deze klei drogerij, dat dicht bij het aangelegde basin ligt, op recreanten, vinden die het leuk om te verblijven op een plek waar wordt gebaggerd en waar vrachtwagens af en aan rijden om gewonnen klei te transporteren. Even voor de beeldvorming, de hoeveelheden komen uit de diverse rapporten: 32.000m3 slib is 19.200 ton klei is 1280 vrachtwagens van 20m3, 100.000m3 slib is 60.000 ton klei is 4000 vrachtwagens om het af te voeren! Een behoorlijke verkeersintensiteit die dus ontstaat als klei moet worden afgevoerd naar afnemers. Wat voor effect heeft dus die kleidrogerij op de beoogde recreatieve waarde en natuurwaarde van dit project?Kortom, voorzitter, bij dit project ontstaan bij alle varianten steeds weer meer en andere vraagstukken. Vragen die ook weer effect gaan hebben op de kengetallen die gebruikt zijn
in de MKBA. Hoe lang, is de vraag, willen we nog doorgaan met het blijven onderzoeken en uitwerken van voorstellen.
Dan kom ik op het raadsvoorstel. Als je het raadsvoorstel en de bijlagen leest is de conclusie van mijn fractie, dat daar een heel aantal, ik noem het maar, ontbindende randvoorwaarden in zijn opgenomen. Voldoet het project niet aan die voorwaarden, dan stellen we geen middelen meer beschikbaar, is mijn samenvatting. Voorwaarden die naar de mening van mijn fractie terecht aan dit project worden gekoppeld, financieringsvraagstukken die onze gemeente niet voor haar rekening kan nemen, maar die wel essentieel zijn voor de kans van slagen voor het project.
Een aantal van die vraagstukken zijn:
- Wie betaalt de kosten van het eigendom, beheer en onderhoud? Er zijn over dit onderwerp nog steeds geen afspraken gemaakt, het uitgangspunt van onze raad en ons college is dat
de kosten in ieder geval niet voor rekening van de gemeente komen. Onze fractie hamert al jaren op afspraken en inzicht en die komt er steeds maar niet, gesprekken en intenties genoeg op dit punt maar geen concrete afspraken.
- Wie dicht het gat van circa 50 miljoen in de projectbegroting, zijn er al investeerders? Met andere woorden, zijn er nu concrete afspraken over externe financiering, voordat dit project de volgende fase in kan.
- Ss er al een klei afnemer, voldoet de klei aan de kwaliteitseisen die de beoogde afnemers daaraan stellen?
- Is het project wel vergunbaar, het ligt namelijk voor een deel in Natura 2000 gebied.
- Is de status van het aan te leggen binnenmeer/basin op termijn nu Natura 200 gebied of niet? Het aanwijzen of niet van die status kan de nodige impact hebben op de omgeving en wat
daar wel en niet mag. Uit het Poadium gisteravond bleek dat de Stichting Holwerd aan Zee wil voorkomen dat het een Natura 200 gebied wordt in verband met de nodige impact op de omgeving, maar wie bepaalt op basis van welke criteria of een gebied aangewezen wordt als Natura 2000? Bovendien is het raar als je Natuurbeleving wil verkopen in een Natuurvariant dat je dan angstvallig probeert te voorkomen dat een gebied Natura 2000 wordt, dat staat haaks op elkaar.
-Ook mag het project geen impact hebben op andere planologische wijzigingen, als voorbeeld het industrieterrein Betterwird in Dokkum ligt binnen de 25 km zone die van toepassing is qua stikstof wetgeving, gaan dus bijvoorbeeld de projecten Betterwird en Holwerd aan Zee elkaar bijten.
Wat mijn fractie betreft voorzitter willen we graag het raadsvoorstel wijzigen en horen graag hoe andere fracties hierin staan, we stellen dat vanavond dus in dit debat ter discussie.
- De 100.000 euro stellen we beschikbaar voor inzet ambtelijke capaciteit om andere projecten op het gebied van recreatie, toerisme, natuur te onderzoeken en voor te dragen
als verder te ontwikkelen project. Eis voor die projecten: ze moeten aan de SMART doelstellingen voldoen.
- De 5 miljoen euro houden we beschikbaar als bijdrage om die projecten deels te financieren / te ondersteunen. Door deze aanpassing geven we invulling aan het ondersteunen en ontwikkelen van realistische projecten in onze gemeente / in de Waddenregio. En nog belangrijker, we sluiten aan bij de onlangs gepresenteerde kerndoelstellingen / kernwaarden uit de omgevingsvisie van deze gemeente en die waren recreatie, toerisme en open ruimte. Daar lagen de kansen van deze gemeente.
Voor alle duidelijkheid, onze fractie zegt dus: stoppen met Holwerd aan Zee, niet opnieuw publiek geld beschikbaar stellen voor verder onderzoek maar investeer de beschikbare middelen anders. Waarbij we ook aansluiten bij de hoofd ambitie van Holwerd aan Zee, namelijk het versterken en behouden van de leefbaarheid en werkgelegenheid en waarbij we bijvoorbeeld logisch aan kunnen sluiten bij gebiedsprocessen langs de Waddenkust waarbij 1DYK partners, het Wetterskip, de gemeente Waadhoeke en ook onze gemeente al zijn betrokken en waarin Holwerd en omgeving ook al in zijn opgenomen. Ook via deze weg biedt het inwoners van Holwerd en omgeving impuls aan economische zekerheid en leefbaarheid.
